Ik had iemand aan de lijn naar aanleiding van een brief die ik gestuurd had. Zij hadden een vacature, ik vakantie.. Mijn email bevatte een bijlage, waarin mijn antwoorden stonden op vragen die ze hadden (beschikbaarheid, motivatie, hobby’s, achtergrond, ervaring, etc.), maar ook ook de vraag: “Ben je bereid om de richtlijnen en procedures van onze organisatie te volgen?” Daarop antwoordde ik: “Ik weet de richtlijnen en de procedures niet; ik kan hier geen antwoord op geven.”

De vrouw belde me en zei dat ik het formulier niet volledig had ingevuld. Verbaasd vroeg vroeg ik over welke vraag het ging. Ze zei: “De vraag of je bereid bent om onze richtlijnen te volgen.” Ik zei dat ik daar wel op geantwoord had, toch, namelijk dat ik niet weet wat hun richtlijnen zijn en dus geen antwoord kan geven op de vraag. Ik zei dat ik nog had gezocht op de website maar dat daar ook niks stond over procedures.

Ze zei: “Dat is wel een beetje gemakkelijk wat je nou doet, om het om te draaien.”

Ik dacht huh?
Maar hardop zei ik: “Wat zijn jullie richtlijnen, mag ik dat dan nu aan de telefoon vragen?”

Ze zei geïrriteerd: “Nouja, eh, nee, dat zijn er teveel om nu allemaal zo even op te noemen.”

Ik zei: “Ik neem aan dat jullie dat ergens hebben opgeschreven? In een map of digitaal document ofzo? Als je dat op zou willen sturen, dan lees ik het vandaag nog allemaal door. Ik kan ook wel even langskomen om het op te halen of in te zien.”

Ze zegt: “Nee, dat gaan we zo niet doen, dat je bal nu bij ons legt, we vragen alleen maar of je beréid bent om je aan onze richtlijnen te houden.”

Ik snap nog steeds niet waarom ze zo de klemtoon op bereid legde en waarom ze vertraagde bij de woorden alleen maar. Het impliceerde dat er een dieper antwoord mogelijk is dan ja of nee, waardoor je altijd nog van je oorspronkelijke toezegging af mag wijken. Het doet me denken aan iemands misselijke woordenspelletje, toen hij zei: “Nee nee, ik heb alleen maar gezegd dat het mógelijk was dat je jouw werk in het buitenland voort kan zetten, niet dat het daadwerkelijk mócht.” Zo voelde ook deze situatie, terwijl de vrouw die ik aan de telefoon had toch echt bedoelde te zeggen dat ik me aan de richtlijnen móest houden. Als ze ‘alleen maar’ iets had gevraagd, had ik haar dit later wél terug kunnen geven: “Je vroeg alleen maar of ik bereid was.. en niet of ik het ook daadwerkelijk zou gaan doen.” Maar dat zei ik niet hardop.

Ik zei: “Hoe kan ik antwoord geven op je vraag als ik niet eens weet welke richtlijnen en gedragsregels dat zijn? En hoe moet ik strakjes weten óf ik me überhaupt aan jullie richtlijnen aan het houden ben wanneer ik bij jullie werk?”

De vrouw zei: “Je krijgt ze te horen als je hier aan de slag gaat.”

Ik dacht: huh.. ga je ze me dan wel allemaal vertellen? Het waren er toch teveel om op te noemen tijdens dit gesprek? En waarom besparen we ons allebei niet de moeite door ze nu al mee te delen? Voor hetzelfde geld is het een richtlijn waar ik me niet aan wil of kan houden, dan kunnen we deze kennismaking tijdig stopzetten, toch? Zonde van de tijd.

Ik zeg tegen haar: “Als jij een auto huurt, en je krijgt een blanco formuliertje toegeschoven met de terloopse opmerking ‘zet u hier even uw handtekening voor akkoord’, dan teken je toch óók niet? Je wil toch weten waar je ja op zegt? Ik wil graag weten wat jullie richtlijnen zijn.”

Ze zei: “Als ons contact nu al zo verloopt, dan vermoed ik dat jij niet gaat passen in ons team.” Ze bedankte me overduidelijk gemaakt vriendelijk voor de interesse, wenste me héél veel succes elders en hing op.

Twee uur later, toen de buikpijn nog steeds niet gezakt was, belde ik terug met de vraag of ik misschien een herkansing mocht voor een eerste indruk, want het gesprek liep niet helemaal lekker en ik heb er echt een rotgevoel aan overgehouden en ik vond het echt een vervelend gesprek.

Ze vroeg wat ik er vervelend aan vond.

Ik zei: “Nou, omdat ik in mijn beleving gewoon naar de richtlijnen vraag en van jou eerst te horen krijg dat het er teveel zijn om telefonisch te vertellen, maar als ik vraag of ik het document mag lezen waar ze dan allemaal instaan, dan zeg je dat je dat niet toe wilt sturen in verband met privacy, en vervolgens noem je één richtlijn op in het gesprek waar ik strakjes op geen énkele manier mee te maken ga krijgen, omdat hij bedoeld is voor een totaal andere functie binnen jullie bedrijf, waardoor ik de richtlijn niet eens kán volgen laat staan dat ik er ja op kan antwoorden.. En even uitzoomend.. ik kan gewoon niet begrijpen of geloven dat ik de eerste ben die dit allemaal ooit zo ter sprake brengt (al snap ik dat jij het zult interpreteren als ‘moeilijk doen’), afgaande althans op jouw reactie naar mij; ik snap niet hoe andere mensen zomaar ja kunnen antwoorden op zo’n vraag; hoe kan je van iemand verwachten om ergens ja op te zeggen als je niet erbij zegt wáár hij ja op moet zeggen.. kun je me dat uitleggen, ik begrijp het gewoon oprecht niet..”

Ze zei: “Dit telefoongesprek bevestigt alleen maar mijn eerste gevoel van daarstraks. Ik vraag jou waarom je het een vervelend gesprek vindt en je begint meteen met vingerwijzen, ik hou daar totaal niet van.”

Ik zei: “Oké, dan heb ik bij deze antwoord op mijn vraag.”

Ze zegt: “Welke vraag?”

Ik zeg: “Mijn vraag of ik een herkansing mag voor een eerste indruk. Dat het wat jou betreft een nee is.”

Ze was stil. Daarna kwam een ‘eh’.

Ik zei: ‘”Dank je wel voor de duidelijkheid. Daar kan ik wat mee.”

Ze stamelde. ‘Oh’. Daarna een ‘eh’.

Ik bedankte haar vriendelijk voor haar tijd en hing op.